اولین گامهای یک رئیسجمهور | مهمترین دستوری که پزشکیان در روز اول کاریش باید بدهد، چیست؟ | از رفع فیلترینگ تا پر کردن شکاف دولت-ملت
رویداد۲۴| امیرحسین جعفری: امروز مسعود پزشکیان، گام مهم برای ورود به سمت ریاست جمهوری را برداشت و با پایان مراسم تنفیذ، عملاً رئیسجمهور ایران شد. سؤال اساسی اینجاست که جامعه انتظار دارد اولین اقدام او در این مقام چه باشد. بهعبارت دیگر پزشکیان باید نخستین گامهای خود را در سیاست، اقتصاد، فناوری، زنان و جامعه چگونه بردارد؟
دعواها را تمام کند
جعفرزاده ایمنآبادی، فعال سیاسی اصلاحطلب، معتقد است پایان نزاعهای سیاسی در ایران، نخستین گامی است که پزشکیان باید در عرصه سیاست داخلی بردارد؛ او در اینباره به «رویداد۲۴» میگوید: «آقای پزشکیان یک کلید واژهای در تمام سخنرانیهایش بود و آن پایان دعوا بود. در افکار عمومی هم مردم از دعواهای سیاسی نفرت دارند و این تنشها را ناشی از کسب قدرت میدانند و منافع خودشان را در این بین نمیبینند. همانطور که رفع تنش در سیاست خارجی دولت پزشکیان وجود دارد، باید پایان تنش در سیاست داخلی نیز پیگیری شود. در صحبتهای آقای پزشکیان نیز پایان تنش وجود دارد. یکی از اقدامات خوب آقای پزشکیان رفع دعواهای سیاسی است. نقد و تضاد در تمام جهان وجود دارد اما در رقابتهای سیاسی نسبت همجنسباز به هم نمیدهند. متأسفانه مشاهده میکنید که در کشور ما مقداری بداخلاقی سیاسی وجود دارد و درگیر یک سری مسائل حاشیهای هستیم. آقای پزشکیان نشان داد که همزمان با کاهش تنش در خارج، به دنبال رفع دعواها در داخل است.»
بازسازی دولت با نیروهای متخصص
سهراب دلانگیزان، اقتصاددان، معتقد است که بازگشت نظم به اقتصاد با حضور چهرههای متخصص، نخستین گامی است که پزشکیان باید بردارد: «بزرگترین مشکل ما در کشور این است که دولت به عنوان اصلیترین مسئول اقتصاد و سیاست و امنیت، به شدت نیاز به ترمیم و کیفیت دارد. اولین وظیفه رئیس جمهور در حوزه اقتصاد، سازماندهی نیروهای با کیفیت برای بازگشت نظم به اقتصاد است. اگر افراد متخصص را بدون مسائل جناحی انتخاب کنند، به نتایج مطلوب خود میرسد و نیمی از راه را رفته است. افراد متخصص انضباط حقوقی و مقرراتی را بر اقتصاد حاکم میکنند؛ در این صورت جامعه سیاستپذیر و پیشبینیپذیر میشود. با این دید باید به سازماندهی تخصصی کارها بپردازد. آنچه در این سه سال از نظم خارج شده را باید به مسیر اصلی خود بازگردانند و این نخستین اقدامی است که پس از انتخاب افراد متخصص باید انجام گیرد.»
بازگرداندن وضعیت اینترنت به قبل از سال ۹۸
حسین اسلامی، فعال حوزه فضای مجازی، معتقد است که نخستین گام رئیس جمهور، استفاده از اختیارات خود برای بازگشت وضعیت اینترنت به قبل از سال ۹۸ است: «ما انتظار داریم که رئیس جمهور در نخستین گام خود شرایط اینترنت را از نظر اختلالها و محدودیتها به قبل از ۹۸ برگرداند. ایشان به عنوان رئیس شورایعالی امنیت ملی باید قاطع نسبت به این موضوع اظهارنظر کند. طبق آنچه به ما گفتهاند، محدودیتهای اینترنت با تمایل رئیسجمهور قابل حل است. رئیسجمهور باید در همراهی با قوه قضاییه، مسأله اینترنت را به یک نقطه امن برساند. هیچ دلیلی ندارد یوتیوب و گوگلپلی در کشور ما با محدودیت مواجه باشند. رئیس جمهور باید در گام نخست محدودیت این دو را بردارند.»
پر کردن شکاف دولت-ملت
سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعهشناسی ایران، معتقد است که شکاف دولت-ملت، تمامی دستاوردای پزشکیان را ناتمام میگذارد و در حوزه جامعهشناسی، باید در این حوزه ورود جدی داشته باشد. او در اینباره میگوید: «شکاف عمیقی که میان حاکمیت و مردم پیش آمده در صحبتهای رئیس جمهور هم قابل رؤیت است. باید کارشناسان قابل اعتمادی از سوی دولت مامور شوند، تا با دادههای دقیق وضعیت جامعه را بررسی کنند. واقعاً شکاف فعلی دولت-ملت، چیزی نیست که به راحتی و با سخنرانی بتوان آن را حل کرد. متأسفانه تصور ما این است که یک مدیر میآید و در مجموع هر کاری که بخواهد را میتواند انجام دهد، اما وقتی آن مدیر جامعه را نداشته باشد، شکست میخورد. رئیس جمهور باید پشتوانه مردمی را تقویت کند تا عملکردهایش زیرسؤال نرود. حل شکاف دولت-ملت، نخستین گامی است که پزشکیان باید بردارد. او بدون مردم، حتی اگر مسائل اقتصادی را هم حل کند، انتظارات جامعه کماکان تداوم مییابد. بعد از اینکه ایشان کار را شروع کرد خیلی از حرفها فراموش میشود. آنقدر روزمرگی رئیس جمهور را پر میکنند که اکثرا درگیر مسائل روزمره میشوند. انتقادات جامعهشناسها هم در این بین چندان اثر نخواهد کرد.»
ارتقای زنان در پلکان مدیریت کشور
مهسا جزینی، روزنامهنگار و فعال حقوق زنان، معتقد است که در گام نخست، باید زنان در دولت پزشکیان به سمتهای مدیریتی میانی منصوب شوند تا تجربه مدیریت در زنان افزایش یابد؛ او در اینباره میگوید: «مسیری در دولت روحانی آغاز شد تا سهمی از پستهای مدیریتی به زنان داده شود. قرار بود زنان تجربیاتی در مدیریتهای میانی پیدا کنند تا برای سمتهای بالاتر مانند وزارت، رزومههایشان ارائه شود. یکی از مقاومتها در برابر زنان این بود که میگفتند زنانی نداریم که رزومه لازم برای وزارت داشته باشند. این زنجیره باید در دولت پزشکیان ادامه پیدا کند و زن فرماندار و مدیرکل داشته باشیم تا کمکم این پلهها را طی کنند و برای سمتهای عالی تعدادی زن با سابقه داشته باشیم. این ایده در زمان رئیسی کاملاً قطع شد. باید این چرخه در دولت پزشکیان با قدرت تداوم یابد. ما زنان بسیاری داریم که توانایی کسب سمتهای مدیریتی میانی دارند. من با خانمهایی که زمان روحانی سمت داشتند صحبت میکردم، مطرح میشد که اینها از سمتهای مدیریتی به مرور حذف میشدند. مردهایی که در آن ساختارها سمت داشتند، باور نداشتند که یک زن میتواند مدیر باشد. مدیران مرد دولت روحانی به این ایده باور نداشتند و این طرح عمق پیدا نکرد و حالت ویترینی پیدا کرد. از یک رئیسجمهور اصلاحطلب انتظار میرود که این ماجرا را پیگیری کند.»
جامعه انتظار دارد پزشکیان دولت را به ریل اصلی خود بازگرداند؛ ریلی که در سه سال اخیر منحرف شده و در تمامی عرصهها، بحرانهای نسبی ظهور کرده است. حل تضادهای سیاسی، بازگشت نیروهای کارشناسی، توجه به جامعه و انضباط مالی شاید نخستین گامهایی باشد که پزشکیان باید در عرصههای مهم اقتصاد و سیاست بردارد.